Menü

Dicle Life

Geri Dön

Eylül'de Bağ Bozumu

20 Eylül 2020, 18:17

Mezopotamya'da Bağ bozumu mevsimi

TURABİDİN'DE BAĞ BOZUMU

Toristan nin kalbi Hermese köyünde Miştaxe vakti. Binetat üzümü kurutularak kuru üzüme dönüştürülmesi.

 

Tur Dağ demek. Turabidin ise Dağların abidleri anlamında kullanılır. Musa peygamberin abidleri, İsa peygamberin havarileri, Muhammed peygamberin Ehli Beyti nin saklandığı kutsal dağların bölgesidir. Mava, Botan ve Cudi dağlarının arasındaki kutsal yerleşim yeridir. TURABİDİN. Batman'ın Hasankeyf ilçesinden başlayıp, Mardin merkez, Savur dağları ile Nusaybin, İdil, Dargeçit'te kadar olan alana tarihte TurAbidin denilmiştir. Özellikle Buraya son dönemlerde bizler Toristan demekteyiz. Nedenine gelince. İdris Peygamberin kayıp kenti Hermes şehrinin kalıntıları Gercüş'e bağlı Hermese köyünde bulunmaktadır. Yani Nuh tufanından 2 bin yıl önce burası İdris peygamberin yaşam alanlarındandır. Hermes, Hevriz bitkisinden gelme bereket ve barış anlamındadır. Hermese köyümüzünde bu alanın merkezinde olması ve adının Hermese olması tesadüf değildir. Hermes Yakıtlı ve Nurlu Derkfan köyleri arasında ise dünyanın en eski yerleşim yerlerinden Kelaha Aşite, Barış kalesi bulunmaktadır. Aşite'nin kelime anlamı barış ve sulh demek. Bundan yola çıkarak on yıl önce bu bölgede yaptığımız yüzeysel araştırmalar sonucu İdris Peygamberin en eski yeri olan Hermese ve Aşite bölgesini ele aladık. Barış yurdu ve Barış kabilesi olarak karşımıza çıkan Aşite aşiretsel olarak bu bölgenin en eski familyalarındandır. Gerek Sümer tabletlerinde olsun veya Roma ve Bizans tarihinde özellikle Yunan mitolojisinde Hermes Bereket ve Barış tanrısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Kutsal kitaplarda İdris peygamberin bir lakabı da Hermes olarak bilinmektedir. Dünya insanlarına ilk elbise diken ve terzi olan İdris peygamber, aynı zaman da ilk famile ve kabile sistemine yer yüzünde kuran bir peygamberdir. Zebur, Tevrat, İncil ve Kuran'da İdris peygamberden sıkça söz edilmektedir. Bundan yola çıkarak İdris peygamberin kayıp kenti Hermese olduğuna kanat getirdik. Bir çok Avrupalı Arkeolog ve ülkemizdeki Antrepologlarla bu konuyu enine boyuna inceledik. Karşımıza hep bu efsaneli köy çıktı. Batman'a bağlı Gercüş ilçesinin Yakıtlı Hermese köyü. Gelenek, görenekleri, tarımsal iş ve taş işlemeciliğin ön güzel  örneklerini buradaki Aşite kalesinde göre bilirsiniz. Sümerlerden günümüze bağ bozumu, mevsiminde özellikle Eylül ve Ekim aylarında bağlardaki tüm üzüm çeşitleri olgunlaşır ve yeme kıvamına geldikten sonra, hasadına başlanır. Üzüm yine tüm kutsal kitaplarda kutsal meyve olarak bilinir. Sümer tanrıları için yapılan şarap, günümüzde bölgede halen yaşayan Süryani, Keldani, Ermeni ve Ezidi vatandaşlarımızın binlerce yıllık geleneksel içeceğidir. Günümüzde Bağ bozumu işlemi Müslüman köy ve yerleşmelerinde de bu tarımsal faaliyet olduğu gibi sürmektedir. Mezopotamya bölgesinin islamlaşmasından sonra ve İslami dönemde Şarabın yasaklanması ile birlikte bölgede pekmez, Kuru üzüm ve bastik ile sucuk işlemleri daha fazla ön plana çıktı. Bugünde Tur, Turabidin, Tor, Tori, bölgesinde vatandaşlara Mezrone ve Zeyti üzümü hem şarap, hemde pekmez işleminde kullanılmaktadır. Diğer üzüm çeşitleri olan Tayfi üzümü daha ilk hasad zamanında ev ve misafirler için işlem yapılmadan sofralarımızın en lezzetli çeşididir. Ammo Bengiyo, Keşkül ve Binetat çeşidi ise daha çok kuru üzüm olarak işlem görmektedir. Sinceri üzümü ise daha çok Bastik ve Ceviz ve Bademli sucuk olarak sofralarımıza gelmektedir. Allah'ın Kuran da yemin ettiği üzüm meyvesinin cennet meyvesi olduğu din adamlarınca rivayet edilmektedir. Üzüm hasadı zamanın olan bu günlerde Tüm Yukarı ve aşağı Mezopotamya bölgesinde Üzüm hasadı çok renkli, çok dilli, çok dinli ve binlerce yıllık bir gelenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Üzümün şifası, hayır ve bereketi ile tüm insanlığa barış ve bereket getirmesini dileriz. Bağ bozumu mevsiminin en güzel şekilde dünya ya sevgi ve huzur getirmesini temenni ediyoruz.

M.Emin Bulut Diclenin Dervişi

20.09.2020

Yorumlar (0) Yorum Ekle
© 2024 - Dicle Life

Normal Siteye Dön